Als je het terrein van afvalverwerker Cirwinn oploopt, is de Groene Plastic Fabriek niet te missen. Het is de eerste en enige fabriek in Nederland waar mixed plasticfolie op locatie wordt gerecycled in nuttige producten, oftewel: waar plastic van de verbrandingsoven wordt gered. En dat is hard nodig, vertelt Stefan Schoegje, manager van de Groene Plastic Fabriek. Met z’n allen produceren we in Nederland namelijk bijna een miljard kilo plastic afval per jaar. En dan hebben we het alleen nog maar over de huishoudens. Van dat plastic afval wordt ruim de helft verbrand. “Dat vinden wij zonde, en dus willen we er graag iets mee doen”, vertelt Stefan.
Een fabriek tussen het afval
Sinds april 2021 bestaat de Groene Plastic Fabriek, die door het bedrijf Save Plastics is gebouwd, en ondersteund door de gemeente Almere. Save Plastics bestaat al ruim dertig jaar en begon in de jaren ’80 met het recyclen van landbouwfolie. Daar worden voornamelijk producten voor in de buitenruimte gemaakt: paaltjes langs de weg, bruggen en lantaarnpalen, allemaal van oud plastic. “Het kan zomaar zijn dat je wel eens over een brug van ons bent gefietst, zonder dat je dat doorhad!”, zegt Stefan hier over. Lange tijd gebeurde het recyclen in samenwerking met een fabriek in Duitsland. Maar nu is er dus ook de Groene Plastic Fabriek, gewoon in Almere. “Hoewel de productie in Duitsland tot nu toe goed werkte, zien wij de toekomst als lokaal en circulair. Dat houdt in dat we het afval van een stad ook in de stad zelf verwerken, én ook weer in diezelfde stad toepassen.”
Vandaar ook dat de Groene Plastic Fabriek op deze locatie zit: op het terrein van Cirwinn en naast de bult met plastic afval. “We zitten hier letterlijk bij de bron van het plastic afval van Almere”. En dat afval kan hier op locatie verwerkt worden tot producten voor Almere. Het afval dat bij Cirwinn binnenkomt, wordt handmatig gesorteerd. Blik, drinkpakken, PET-flessen, harde plastics en de reststroom – de mixed plastics – worden door medewerkers aan een lopende band met de hand van elkaar gescheiden. Juist die laatste stroom, de mixed plastics, wordt nog niet goed gerecycled. “Mixed plastics is van alles door elkaar: alles wat niet bij de andere fracties hoort. Vaak is het verkleurd, vervuild en laagwaardig.” Op de vuilnisbelt is te zien dat deze stroom vooral bestaat uit verpakkingen, plastic tasjes en folies. Dit vormt zo’n 60% van het plastic afval in Nederland. En juist deze plastics gaan normaal gesproken linea recta naar de verbrandingsoven. Maar daar komt de Groene Plastic Fabriek om de hoek kijken: “Van dit laagwaardige plastic maken wij nieuwe producten!”
“In principe is plastic heel goed spul”, vertelt Stefan, “mits je het kan hergebruiken.” En dat gebeurt in de Groene Plastic Fabriek. De plastic tasjes die hier binnenkomen, worden eerst verwerkt tot harde korrels plastic. Die korrels worden vervolgens in een grote machine – “het echte werk”, aldus Stefan – tot hete klei gemaakt, die uiteindelijk in elke wensbare vorm geperst kan worden. En dat gebeurt allemaal op groene energie: Cirwinn is namelijk aangesloten op het grootste zonnepark van Almere.
Opschalen
De productie van de Groene Plastic Fabriek gaat zo hard dat er een grotere fabriek nodig is. De fabriek die er nu staat, kan zo’n 150 ton aan plastic afval per jaar verwerken. Momenteel draait Cirwinn een pilot met de sortering van slechts twee wijken van Almere. Het afval van die twee wijken kan net verwerkt worden in de kleine fabriek die er nu staat. Maar er zijn ruim 200.000 inwoners in Almere en iedereen produceert per jaar ongeveer 50 kilogram aan plastic afval. Daar is dus een grotere fabriek voor nodig. Het is de bedoeling dat de grotere fabriek tien keer groter wordt dan deze. “Nu is het echt nog ambacht, maar straks wordt het allemaal meer geautomatiseerd,” schetst Stefan het toekomstbeeld.
In die grote fabriek zal straks onder andere worden gewerkt aan de productie van de schutting van de toekomst: een schutting waar je planten in kan verbouwen. Stefan laat ons de eerste versie hiervan zien. “Het is de perfecte combinatie van grijs, groen en blauw. Het grijs van het afvalplastic, het groen van de plantjes, en het blauw is een stukje klimaatadaptatie: het vasthouden van regenwater om het riool te ontlasten, maar daarmee ook bij te dragen aan de wateropslag en het verkoelen van de stad.”
Zelf komt Stefan uit het vastgoed, maar daar werd hij niet gelukkig van. “Ik zocht een baan met meer impact, en die heb ik gevonden bij Save Plastics in de Groene Plastic Fabriek. Nu maak ik producten van afval en daar ben ik heel erg trots op.” En de uiteindelijke droom? “Om bij elke circulaire afvalverwerker in Nederland zo’n fabriek als deze te hebben staan!”
De Groene Plastic Fabriek maakt deel uit van het Transform-CE project. Het betreft een Europees Interreg NWE project. Het driejarige Transform-CE project wordt geleid door Manchester Metropolitan University en wordt ondersteund door het Interreg North West Europe-programma als onderdeel van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).
