Henk Toetenel: de jongste upcycler in het Upcyclecentrum

Met slechts 21 lentes jong is Henk Toetenel de jongste deelnemer van het Circulair Ontwikkelprogramma. Van origine is hij ontwerpend meubelmaker. Sinds februari van dit jaar maakt hij meubels en uiteenlopende kunstwerken in zijn atelier op het Upcyclecentrum. Henk hergebruikt allerlei soorten hout, maar weet ook raad met bijvoorbeeld een oude parasol.

De passie voor timmeren en het werken met hout ontstond al op de basisschool. Elke donderdagmiddag was hij bij zijn opa. ”We stonden altijd samen te timmeren in zijn schuur. Toen sprak het hout mij al aan. Dat is altijd zo gebleven.”

De creatieve meubelmaker houdt het niet alleen bij meubels. “Daarnaast maak ik kunst. Ik vind het mooi om de schoonheid te laten zien van heel simpele gebruiksvoorwerpen en materialen. Het bijzondere laten zien van ‘normaal’, zeg maar.”

Eén van zijn kunstwerken bestaat uit bakstenen, elegant samengevoegd op blokken van oude pallets. “Ik probeer de materialen elkaar te laten versterken.” Begint Henk. “Juist doordat ze gebruikerssporen hebben, vind ik ze van toegevoegde waarde. Het cement zit er nog in, net zoals de beschadigingen.”

Schilderij

Denk bij een schilderij van Toetenel dan ook vooral niet aan een kant er klare lijst met een doek. Hij upcycelt alles zelf. “Alles is gemaakt van spullen die ik vind bij het Upcyclecentrum. Die spullen kunnen erg uiteenlopen. Ik ben afhankelijk van het materiaal dat ik binnenkrijg. Dat maakt alles uniek. Voor het schilderij heb ik houtrestanten gebruikt en katoen. Het katoen komt uit een oude parasol.”

Zoals zijn opa de passie voor werken met hout overbracht, zo introduceerde zijn vader hem bij het Upcyclecentrum. “Mijn vader is betrokken bij het Upcyclecentrum. Hij kreeg een rondleiding en dwong mij een beetje om me er eens in te verdiepen.” Lachend: “Dus ja, ik moest wel. Ik ging erheen en wist niet dat het een open atelierdag was.”

Het roer ging die dag om. “Dit wil ik ook, dacht ik.” Het plan was om een productielijn op te zetten van afvalstromen. “Ik had geen idee welke afvalstromen er waren. Wat kun je verwachten op een recyclingperron?” Het idee was er wel. “Het was mijn droom een eigen collectie op te zetten. Dit is een andere, uitdagende manier van produceren.”

Een beetje de omgekeerde wereld. “In plaats van dat je nadenkt over wat je wilt maken, kijk je welke materialen je tot je beschikking hebt en bedenkt daar iets voor.” Zonder het Upcyclecentrum had hij ook interesse in het werken met circulaire materialen. Maar nu hij er zo bovenop zit, ziet hij veel meer mogelijkheden. “Nu kan ik écht experimenteren.”

Inmiddels maakt Henk al zo'n 9 maanden gebruik van het Upcyclecentrum. Naast opdrachten op maat is hij al een eind op weg naar zijn productielijn. “Dat is niet zo gemakkelijk als je zou denken. Je moet namelijk eerst weten wat er met regelmaat binnenkomt, voordat het als basis kan dienen voor een productielijn.” Hij werkt aan verschillende producten. “Van stoelpoten maak ik kaarsenhouders. Ook maak ik een salontafel uit oude vloerdelen en ander circulair materiaal. Mensen reageren vaak verbaasd. Soms zelfs een beetje geschokt. Dan wijs ik ze op de gleuven van de oude vloerdelen en valt het kwartje. Dat is toch gaaf? Ze zien soms niet eens dat het eerst iets anders is geweest.”

Steigerfestival

“Ik ben nooit een kei geweest in presenteren, maar hier moet je wel. Nu vertel ik mensen over die andere manier van omgaan met materiaal. Er anders naar kijken.” Daarom gooit de meubelmaker/kunstenaar op zaterdag 8 oktober, tijdens het Steigerfestival, de deuren van zijn atelier in het Upcyclecentrum open voor iedereen die nieuwsgierig is naar zijn werkwijze. “Het maken van meubels van oud hout. Daar kan je nu een mooi inkijkje in krijgen. Ook zie je de eerste resultaten voor mijn productielijn.”

De eerste opdracht voor een tv-meubel is er. Al eerder maakte hij voor Hogeschool Windesheim een rollende boekenkast op maat. “Mijn wens is om dit jaar de eerste salontafels te hebben verkocht. En dan de circulaire ambacht door te zetten. Ik wil circulair uit het kleinschalige halen met steeds meer manieren. Al hoef ik ook geen 100 mensen in dienst, hoor. Het moet wel gezellig blijven.”