Een fietsmaatje fietst met zijn of haar maatje op de duofiets door Almere. Het maatje noemen ze de gast. Hij of zij kan niet zelfstandig fietsen. "De gasten vinden het heerlijk om rond te rijden. De wind door de haren voelen en trappen. En onderweg ergens stoppen voor een kopje koffie of een loempia", vertelt coördinator Ien van den Akker.
Fietsmaatjes is aangesloten bij het Almeerse preventieakkoord. Het initiatief Fietsmaatjes voorkomt vereenzaming en verergering van het verminderd functioneren van het menselijk lichaam. Bovendien nodigt het uit om in beweging te komen. In Almere doen 120 enthousiaste vrijwilligers en 100 gasten mee. In leeftijd variërend van 13 tot 94 jaar en alles wat ertussen zit.
Coördinatoren Ien van den Akker en Rina Kuulkers vertellen enthousiast over Fietsmaatjes Almere. Ien is er al bij vanaf het begin. Sterker nog, vóór het begin: "Mijn man hoorde vlak voor hij met pensioen ging over het bestaan van een duofiets. 'Dat ga ik doen als ik straks met pensioen ben', zei hij. Zo gezegd , zo gedaan. In eerste instantie met bewoners van woonzorgcentrum Zephyr in Almere Buiten. Een paar jaar later kwam hij op het idee om Fietsmaatjes Almere op te starten. Dat leek mij wel wat voor ons om samen te doen."
Het concept van fietsmaatjes komt uit de bollenstreek. In Warmond zijn ze ermee begonnen. Ien: "In Almere zijn we gestart in het voorjaar van 2019. Deze maand krijgen we onze 10e duofiets. En we hebben zo'n beetje alles meegemaakt: lekke banden, kapotte fietsen, corona en een crematie waarbij we achter de baar fietsten met de weduwnaar op onze duofiets. Heel ontroerend was dat."
De fietsen staan verspreid over 8 locaties in de stad, waaronder een paar woonzorgcentra. Mede-coördinator Rina Kuulkers: "We richten ons vooral op thuiswonende mensen die niet meer zelfstandig kunnen fietsen. Dat kan zijn door een visuele beperking of omdat ze de kracht niet in hun benen hebben. De vrijwilliger bestuurt de fiets. Degene die meerijdt, de gast, trapt mee. Sommige fietsmaatjes komen op plaatsen waar zij niet eerder zijn geweest.
Eigen fietsen
"We fietsen alleen op onze eigen fietsen. Dat is de regel", vertelt Ien. "We zijn begonnen met een fiets die de gemeente heeft betaald en de laatste fiets is betaald met geld uit het preventieakkoord.
Rina Kuulkers merkt op dat de fietsen kwetsbaar zijn. "Ze zijn echt gebouwd voor privégebruik. Maar bij ons worden ze veel intensiever gebruikt en zwaarder belast. Wij rijden op deze fietsen bijna 4.000 kilometer per jaar per fiets. Ook zitten er verschillende mensen op, lang, kort, stevig, mager. Dan verstel je de stoel, het stuur en de trappers. Als dat vaak gebeurt, dan slijt het ook harder. En iedereen fietst anders. Bij Fietsmaatjes had ik tot voor kort geen ervaring met lekke banden. Ze lacht: “Nou inmiddels weet ik het beter dan ooit. Gelukkig hebben we een aantal vrijwilligers die zorgdragen voor het onderhoud van de fietsen. Dat zijn onze fietswachten.”
Loempiaboys
Op dit moment bestaat Fietsmaatjes Almere 3 jaar. De vrijwilligers rijden om de 2 weken of vaker een ochtend of een middag met een gast. "Vaak is dat een vast maatje. Andere keren fietsen we met gasten uit een woonzorgcentrum", vertelt Rina. "We hebben op dit moment 2 duofietsen in het nieuwe woonzorgcentrum Flora op het Floriadeterrein. Omdat het terrein verder is afgesloten is de mogelijkheid om naar buiten te komen voor de bewoners ernstig beperkt. We proberen met een flink aantal vrijwilligers en twee duofietsen er voor te zorgen dat elke bewoner die dat wil naar buiten kan. Soms rijdt een vrijwilliger op een middag met 1 maar soms ook wel met 3 of 4 gasten rond ."
Rina, Ien en Wil zijn de coördinatoren. "We kijken goed als iemand zich als vrijwilliger of gast meldt, wie goed met wie samen kan fietsen", vertelt Ien. "Er moet wel een match zijn. Zo hebben we de Loempiaboys. Onderweg eten ze altijd ergens een Vietnamese loempia.” “Alleen nú hebben ze de loempia’s tijdelijk ingeruild voor een oliebol bij de kraam".
Versnapering
Dat is ook de opzet van Fietsmaatjes. Dat je een stukje fietst en onderweg een versnapering hebt. Ien: "Een kop koffie en soms iets erbij. Een vrijwilliger heeft een maatje met wie hij lange afstanden fietst. Als ze in Oosterwold zijn, rijden ze langs bakkerij De Tureluur of nemen een Bossche bol bij Schep. Ze hebben ontzettend veel plezier samen."
Rina fietst nu ook alweer een tijdje met haar vaste maatje. "De verhalen die je hoort, zijn ongelooflijk. Je spreekt elkaar over allerlei dingen. Ik denk dat hun kinderen veel verhalen die ze aan mij vertellen, niet eens kennen."
De oudste gast is 94, de jongste 13 jaar. Er zijn kinderen die met hun ouders fietsen, maar ook is er een vader die met zijn dementerende dochter fietst. De fiets kun je een dagdeel gebruiken. Dat kost 3 euro. De vrijwilliger moet wel regelmatig beschikbaar zijn, kunnen fietsen en met een computer kunnen omgaan. Het idee is om uiteindelijk naar meer dan 10 fietsen in Almere te gaan, maar daarvoor zijn per duofiets wel 15 tot 20 vrijwilligers én gasten nodig.
"We groeien met maximaal drie fietsen per jaar langzaam door, anders loopt het organisatorisch vast. En de groei is ook niet de belangrijkste doelstelling', vertelt Ien. "Uiteindelijk draait het erom dat gasten en vrijwilligers er plezier in hebben. Het samen rijden door de natuur, praten met elkaar. Een moment helemaal voor elkaar. Het is echt een uitje, waarbij je lekker buiten bent en in beweging. Daar doe je het allemaal voor."
